آيت الله خامنه اي در اوائل انقلاب در كنار احمد خميني
راديو فردا , مراد ويسي :سي ام مهر ماه مصادف است با سي مهر ماه ۱۳۶۰، روزي كه قرار بود علي اكبر ولايتي (مشاور كنوني آيت الله خامنه اي در امور بين الملل) نخست وزير حجت الاسلام علي خامنه اي رييس جمهوري وقت ايران شود اما نشد.
اولين تلاش ناكام حجت الاسلام خامنه اي براي به قدرت رساندن علي اكبر ولايتي
در مهر ۱۳۶۰ پس از رسيدن حجت الاسلام علي خامنه اي به مقام رياست جمهوري وي تلاش كرد تا يكي از افراد نزديك به خود را به عنوان نخست وزير معرفي كند.
به همين دليل او در ۲۷ مهر نامه اي به اكبر هاشمي رفسنجاني رييس وقت مجلس شوراي اسلامي نوشت و علي اكبر ولايتي از نزديكان خود در حزب جمهوري اسلامي و نماينده وقت مجلس را به عنوان نخست وزير مورد نظرش به مجلس معرفي كرد.(۱)
فقدان ابراز رأي تمايل مجلس به نخست وزيري ولايتي
با اين وجود طيف اكثريت حاكم بر مجلس آن هنگام ايران، ولايتي را براي اين مقام مناسب نداست و به همين دليل در مراسم راي گيري براي راي اعتماد به علي اكبر ولايتي، ازمجموع نماينده گان داراي حق راي درمجلس، فقط ۷۴ نفر به نخست وزيري ولايتي راي مثبت دادند و ۸۰ نفر راي مخالف و ۳۸ نفر راي ممتنع دادند كه مجموع آراي مخالف وي را به ۱۱۸ راي رساند .
در اين راي گيري در حالي كه مجموع نمايندگان در مجلس ۲۰۷ نفر بودند، ۱۳ نماينده جديد الورود به دليل تصويب نشدن اعتبار نامه هايشان حق راي نداشتند و ۲ نفر نيز راي ندادند.(۲)
بعد ها خود علي اكبر ولايتي در مصاحبه اي اعلام كرد كه جريان سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي مهم ترين مخالفان نخست وزيري وي بوده و از همان ابتدا درپي نخست وزيري مير حسين موسوي بوده اند. (۳)
خامنه اي: ولايتي شايسته نخست وزيري است
پس از اين جلسه حجت الاسلام خامنه اي گفت كه از نظر وي علي اكبر ولايتي شايسته اين سمت بوده اما مجلس به اين دليل به وي راي نداده كه او را به خوبي وي نشناخته است.(۴) حجت الاسلام خامنه اي در مصاحبه اي كه همان روز با رسانه ها انجام داد گفت كه نخست وزير را از بين ۵ فرد ديگري كه در نظر دارد به مجلس معرفي خواهد كرد. محمد غرضي، اكبر پرورش، مصطفي مير سليم سه تن از اين پنج تن بودند اما مجلس نه به ولايتي راي مثبت داد(۵) و نه در جلسه غير رسمي خود به محمد غرضي ابراز تمايل نشان داد. هاشمي رفسنجاني در تشريح اين راي گيري غير رسمي گفته است: طبق قرار قبلي با امام و رييس جمهور، قبل از رسميت جلسه از نمايندگان درباره آقاي مهندس غرضي نظرخواهي كردم از ۱۸۴ نفر صاحب راي ۶۰ نفر موافق و ۸۰ نفر مخالف و ۴۴ نفر ممتنع بودند. به رييس جمهور اطلاع دادم و ايشان مهندس ميرحسين موسوي را به مجلس به عنوان نخست وزير معرفي كردند.(۶)
دور اول نخست وزيري مير حسين موسوي به رغم تمايل قلبي حجت الاسلام خامنه اي
پس از ناكامي علي اكبر ولايتي و محمد غرضي در كسب راي اعتماد، و نيز به رغم مطرح شدن گزينه هايي مانند مصطفي ميرسليم و اكبر پرورش، مجلس تمايل خود را براي نخست وزيري مير حسين موسوي به اطلاع حجت الاسلام خامنه اي رساند و وي نيزدر ۵ آبان ۱۳۶۰ ميرحسين موسوي را به رغم ميل قلبي خود براي احراز سمت نخست وزيري به مجلس معرفي كرد و مجلس در تاريخ ۷ آبان ۱۳۶۰ با ۱۱۵ راي موافق در برابر ۳۹ راي مخالف و ۴۸ راي ممتنع به نخست وزير مير حسين موسوي راي داد.(۷)
دومين شكست حجت الاسلام خامنه اي براي رساندن علي اكبر ولايتي به مقام نخست وزيري
۴ سال بعد در سال ۱۳۶۴ نيز اين واقعه به شكل ديگري تكرار شد . حجت الاسلام خامنه اي در آغاز دور دوم رياست جمهوري خود تلاش كرد تا بار ديگر علي اكبر ولايتي را به عنوان نخست وزير مورد نظر خود به مجلس معرفي كند اما اين بار علاوه بر مخالفت ۱۳۵ نماينده مجلس با مخالفت صريح آيت الله خميني رهبر وقت جمهوري اسلامي نيز روبرو شد كه نظرش بر ابقاي مير حسين موسوي بود.(۸)
ولايتي: مي دانستم نظر آيِت الله خميني بر موسوي است
اكبر هاشمي رفسنجاني در خاطرات خود نوشته است كه علي اكبر ولايتي با وي تماس گرفته و گفته است ديگر اصراري بر نامزدي خودش براي نخست وزيري ندارد زيرا مي داند كه نظر آيت الله خميني بر ادامه نخست وزيري مير حسين موسوي است. (۹)
با اين ترتيب در مجموع دو بار تلاش حجت الاسلام خامنه اي براي به نخست وزيري رساندن علي اكبر ولايتي شكست خورد و در هر دو بار نيز وي به رغم تمايل قلبي اش به نخست وزيري ميرحسين موسوي تن داد.
يادداشت ها:
۱-روزنامه اطلاعات ۲۷ مهر ۱۳۶۰
۲- روزنامه اطلاعات ۳۰ مهر ۱۳۶۰
۳- مصاحبه علي اكبر ولايتي با ماهنامه پاسدار اسلام ، خرداد ۱۳۸۹
۴- مصاحبه حجت الاسلام خامنه اي با رسانه هاي گروهي ۳۰ مهر ۱۳۶۰
۵- اسامي اين نامزدها در روزنامه اطلاعات مورخ ۴ آبان ۱۳۶۰ درج شده است
۶- رجوع شود به خاطرات اكبر هاشمي رفسنجاني درباره تحولات شهريور و مهر ۱۳۶۰
منتشر شده در سايت رسمي اكبر هاشمي رفسنجاني به آدرس www.hashemirafsanjani.ir
۷- روزنامه كيهان ۵ آبان ۱۳۶۰
۸- رجوع شود به خاطرات اكبر هاشمي رفسنجاني درباره تحولات شهريور و مهر ۱۳۶۰
منتشر شده در سايت رسمي اكبر هاشمي رفسنجاني به آدرس www.hashemirafsanjani.ir
۹- همان
اولين تلاش ناكام حجت الاسلام خامنه اي براي به قدرت رساندن علي اكبر ولايتي
در مهر ۱۳۶۰ پس از رسيدن حجت الاسلام علي خامنه اي به مقام رياست جمهوري وي تلاش كرد تا يكي از افراد نزديك به خود را به عنوان نخست وزير معرفي كند.
به همين دليل او در ۲۷ مهر نامه اي به اكبر هاشمي رفسنجاني رييس وقت مجلس شوراي اسلامي نوشت و علي اكبر ولايتي از نزديكان خود در حزب جمهوري اسلامي و نماينده وقت مجلس را به عنوان نخست وزير مورد نظرش به مجلس معرفي كرد.(۱)
فقدان ابراز رأي تمايل مجلس به نخست وزيري ولايتي
با اين وجود طيف اكثريت حاكم بر مجلس آن هنگام ايران، ولايتي را براي اين مقام مناسب نداست و به همين دليل در مراسم راي گيري براي راي اعتماد به علي اكبر ولايتي، ازمجموع نماينده گان داراي حق راي درمجلس، فقط ۷۴ نفر به نخست وزيري ولايتي راي مثبت دادند و ۸۰ نفر راي مخالف و ۳۸ نفر راي ممتنع دادند كه مجموع آراي مخالف وي را به ۱۱۸ راي رساند .
در اين راي گيري در حالي كه مجموع نمايندگان در مجلس ۲۰۷ نفر بودند، ۱۳ نماينده جديد الورود به دليل تصويب نشدن اعتبار نامه هايشان حق راي نداشتند و ۲ نفر نيز راي ندادند.(۲)
بعد ها خود علي اكبر ولايتي در مصاحبه اي اعلام كرد كه جريان سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي مهم ترين مخالفان نخست وزيري وي بوده و از همان ابتدا درپي نخست وزيري مير حسين موسوي بوده اند. (۳)
خامنه اي: ولايتي شايسته نخست وزيري است
پس از اين جلسه حجت الاسلام خامنه اي گفت كه از نظر وي علي اكبر ولايتي شايسته اين سمت بوده اما مجلس به اين دليل به وي راي نداده كه او را به خوبي وي نشناخته است.(۴) حجت الاسلام خامنه اي در مصاحبه اي كه همان روز با رسانه ها انجام داد گفت كه نخست وزير را از بين ۵ فرد ديگري كه در نظر دارد به مجلس معرفي خواهد كرد. محمد غرضي، اكبر پرورش، مصطفي مير سليم سه تن از اين پنج تن بودند اما مجلس نه به ولايتي راي مثبت داد(۵) و نه در جلسه غير رسمي خود به محمد غرضي ابراز تمايل نشان داد. هاشمي رفسنجاني در تشريح اين راي گيري غير رسمي گفته است: طبق قرار قبلي با امام و رييس جمهور، قبل از رسميت جلسه از نمايندگان درباره آقاي مهندس غرضي نظرخواهي كردم از ۱۸۴ نفر صاحب راي ۶۰ نفر موافق و ۸۰ نفر مخالف و ۴۴ نفر ممتنع بودند. به رييس جمهور اطلاع دادم و ايشان مهندس ميرحسين موسوي را به مجلس به عنوان نخست وزير معرفي كردند.(۶)
دور اول نخست وزيري مير حسين موسوي به رغم تمايل قلبي حجت الاسلام خامنه اي
پس از ناكامي علي اكبر ولايتي و محمد غرضي در كسب راي اعتماد، و نيز به رغم مطرح شدن گزينه هايي مانند مصطفي ميرسليم و اكبر پرورش، مجلس تمايل خود را براي نخست وزيري مير حسين موسوي به اطلاع حجت الاسلام خامنه اي رساند و وي نيزدر ۵ آبان ۱۳۶۰ ميرحسين موسوي را به رغم ميل قلبي خود براي احراز سمت نخست وزيري به مجلس معرفي كرد و مجلس در تاريخ ۷ آبان ۱۳۶۰ با ۱۱۵ راي موافق در برابر ۳۹ راي مخالف و ۴۸ راي ممتنع به نخست وزير مير حسين موسوي راي داد.(۷)
دومين شكست حجت الاسلام خامنه اي براي رساندن علي اكبر ولايتي به مقام نخست وزيري
۴ سال بعد در سال ۱۳۶۴ نيز اين واقعه به شكل ديگري تكرار شد . حجت الاسلام خامنه اي در آغاز دور دوم رياست جمهوري خود تلاش كرد تا بار ديگر علي اكبر ولايتي را به عنوان نخست وزير مورد نظر خود به مجلس معرفي كند اما اين بار علاوه بر مخالفت ۱۳۵ نماينده مجلس با مخالفت صريح آيت الله خميني رهبر وقت جمهوري اسلامي نيز روبرو شد كه نظرش بر ابقاي مير حسين موسوي بود.(۸)
ولايتي: مي دانستم نظر آيِت الله خميني بر موسوي است
اكبر هاشمي رفسنجاني در خاطرات خود نوشته است كه علي اكبر ولايتي با وي تماس گرفته و گفته است ديگر اصراري بر نامزدي خودش براي نخست وزيري ندارد زيرا مي داند كه نظر آيت الله خميني بر ادامه نخست وزيري مير حسين موسوي است. (۹)
با اين ترتيب در مجموع دو بار تلاش حجت الاسلام خامنه اي براي به نخست وزيري رساندن علي اكبر ولايتي شكست خورد و در هر دو بار نيز وي به رغم تمايل قلبي اش به نخست وزيري ميرحسين موسوي تن داد.
يادداشت ها:
۱-روزنامه اطلاعات ۲۷ مهر ۱۳۶۰
۲- روزنامه اطلاعات ۳۰ مهر ۱۳۶۰
۳- مصاحبه علي اكبر ولايتي با ماهنامه پاسدار اسلام ، خرداد ۱۳۸۹
۴- مصاحبه حجت الاسلام خامنه اي با رسانه هاي گروهي ۳۰ مهر ۱۳۶۰
۵- اسامي اين نامزدها در روزنامه اطلاعات مورخ ۴ آبان ۱۳۶۰ درج شده است
۶- رجوع شود به خاطرات اكبر هاشمي رفسنجاني درباره تحولات شهريور و مهر ۱۳۶۰
منتشر شده در سايت رسمي اكبر هاشمي رفسنجاني به آدرس www.hashemirafsanjani.ir
۷- روزنامه كيهان ۵ آبان ۱۳۶۰
۸- رجوع شود به خاطرات اكبر هاشمي رفسنجاني درباره تحولات شهريور و مهر ۱۳۶۰
منتشر شده در سايت رسمي اكبر هاشمي رفسنجاني به آدرس www.hashemirafsanjani.ir
۹- همان
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر