دويچه وله : گفته مي‌شود فروش جنگندههاي اف۳۵ به اسرائيل پاسخ به نگراني‌هاي اين كشور درباره قرارداد فروش ۶۰ ميليارد دلار سلاح به عربستان است. ولي اين اقدام موازنه را در كل منطقه تغيير مي‌دهد. اين تغيير چه تاثيري بر ايران دارد؟
آمريكا ۲۰ فروند جنگنده ضد رادار اف۳۵ به اسرائيل فروخته است. تحويل اين جنگنده‌ها از سال ۲۰۱۵ آغاز مي‌شود. اسرائيل مدت‌ها به دنبال گرفتن اين جنگنده‌ها از آمريكا بود ولي قرارداد فروش اين تجهيزات شب گذشته به امضا رسيد.
به نظر كارشناسان فروش ۶۰ ميليارد دلار تجهيزات نظامي از سوي آمريكا به عربستان سعودي كه شامل جنگندههاي اف ۱۵و نوسازي جنگندههاي اف ۱۵ كنوني عربستان مي‌شود، توازن قواي نظامي منطقه را تغيير مي‌دهد. اين تغيير توازن در چارچوب سياست‌هاي آمريكا در منطقه و درجه نخست به زيان ايران ارزيابي مي‌شود. سياستي كه هدف آن تقويت توان نظامي اعراب و در راس آن عربستان در برابر ايران است. اما از سوي ديگر گفته مي‌شود اسرائيل نيز نگران تجهيز بيش از حد عربستان سعودي است. تحليل‌گران مي‌گويند تحويل جنگندههاي استراتژيك اف۳۵ به اسرائيل اقدامي براي رفع نگراني‌هاي تل‌آويو از قرارداد نظامي جديد آمريكا با رياض است.
برتري اسرائيل در برابر ايران
آمريكا با تحويل جنگندههاي اف ۳۵ به اسرائيل و قرارداد هنگفت فروش سلاح به عربستان سعودي چتر حمايتي خود را براي متحدانش در خاورميانه گسترش مي‌دهد. ايران به شدت منزوي است و كارشناسان مي‌گويند در صورت يك خطر جدي عليه ايران، حتي متحديني نظير سوريه هم خود را كنار خواهند كشيد. خودداري روسيه از فروش موشك‌هاي زمين به هواي اس۳۰۰ نيز براي ايران از نظر نظامي ضربه سختي است و به لحاظ سياسي ضربه‌‌‌‌‌اي سخت‌تر.
كارشناسان مي‌گويند سروصداي ايران درباره توان نظامي‌اش ممكن است تنها كشورهاي ضعيف‌تر منطقه را بترساند. كامران متين، استاد روابط بين‌الملل دانشگاه ساسكس در بريتانيا ميگويد، مانورهاي نظامي ايران عرض‌اندام در برابر كشورهاي عرب منطقه به‌خصوص حاشيه‌ي خليج است. زيرا آن‌ها خيلي آسيب‌پذيرتر از مثلاً نيروهاي نظامي آمريكا، در يك جنگ متعارف هستند:
«اين سلاح‌هايي كه ايران دارد، به نظر من در يك جنگ احتمالي متعارف تاثير چنداني نخواهد داشت و مهم‌تر اين كه معمولاً كشورهايي كه به‌طور جدي در نظر دارند از سلاح‌هاي نظامي‌شان استفاده كنند، آن‌ها را خيلي به نمايش نمي‌گذارند. حداقل از آن‌ها صحبت نمي‌كنند. به همين خاطر نفس اين كه هر دو طرف مدام از حمله صحبت مي‌كنند، نشان‌گر اين است كه حداقل حمله در آتيه نزديك مدنظر نيست. هر وقت اين تبليغات فروكش كرد، آدم بايد بيشتر مشكوك شود كه شايد حملهاي صورت گيرد.»
كامران متين معقتد است توازن قوا قبل از اين هم از لحاظ سلاح‌هاي متعارف به نفع ايران نبوده است: «علي‌رغم تبليغات وسيعي كه ايران مي‌كند، سيستم دفاعي ايران و نيروهاي مسلح آن به يكسري سلاح‌هاي خيلي قديمي و فرسوده مجهز هستند كه در جنگ‌هاي متعارف به نظر من كاربرد چنداني در مقابل مثلاً نيروي نظامي آمريكا يا اسراييل نخواهد داشت. ولي خب در سطح منطقه در مورد كشورهاي كوچكتر اين نيروي نظامي ايران حتماً جدي گرفته مي‌شود.»
فروش اف ۳۵ به اسرائيل با چند هدف
به نظر كامران متين فروش اين جنگنده‌ها در مقطع فعلي بيشتر اعمال فشار بر ايران از طريق جنگ رواني را دنبال مي‌كند.
«اگر قرار باشد حملهاي صورت گيرد، چه از طرف خود آمريكا، يا چه از طرف اسراييل كه حتما حمايت آمريكا را به دنبال خواهد داشت، يك سناريو اين خواهد بود كه مثلاً درگيريي در لبنان پيش بيايد كه الان اتفاقاً بحث در مورد آن زياد است، به‌خصوص كه ظاهرا در مرزهاي شمالي اسراييل تحركات نظامي اسراييل خيلي زياد شده است. در حالتي كه فرضاً اسراييل به حزب‌اله حمله كند تا آن پروژه‌اي را تمام كند كه در سال ۲۰۰۶ تمام نشد، به احتمال زياد پاي ايران و سوريه به ميان كشيده خواهد شد. در آن حالت است كه توجيه بين‌المللي حمله‌ي مثلاً آمريكا به ايران خيلي امكان‌پذيرتر است.»
او ميگويد يك سناريوي ديگر هم محتمل است: دادن امتياز به اسرائيل براي پيشبرد مذاكرات صلح!
«تاكنون دولت اسراييل در اين مورد خيلي رويكرد مثبتي نداشته و علي‌رغم امتيازات زيادي كه ظاهراً آمريكا حاضر بود به دولت اسراييل دهد، اسرائيل حاضر نشده است خانه‌سازي را در مناطق اشغالي متوقف كند. به نظر من فروش اين جنگنده‌ها كه دولت اسراييل مدت طولاني خواهانش بوده، بخشاً برمي‌گردد به اين امتيازدهي كه آمريكا در قبال پيشبرد مسأله‌ي صلح در خاورميانه مي‌خواهد به اسراييل دهد.»
به نظر كامران متين، صلح خاورميانه پيش‌درآمد هر گونه اقدام احتمالي آمريكا عليه ايران است. آمريكا نيازمند حمايت ضمني دولت‌هاي عربي است و دولت‌هاي عربي هم در قبال آن پيشرفت مسأله‌ي صلح را از ايالت متحده درخواست مي‌كنند.
«تاريخ حداقل ۱۵ سال اخير نشان داده است كه هر وقت جنگ عمده‌اي در خليج فارس يا در منطقه‌ي خاورميانه رخ داده، قبل از آن يك پروسه صلح احياء شده است. در سال ۹۱ همين طور بود، در سال ۲۰۰۳ همين طور بود و الان هم به نظر من بخشاً به اين برمي‌گردد كه كشورهاي عربي‌ـ اسلامي طبعاً نمي‌توانند مردم خودشان را در رابطه با حمله‌ي كشور غربي يا غيرمسلمان به يك كشور مسلمان قانع كنند، و حداقل بهانه‌اي كه اين دولت‌ها مي‌توانند در بي‌طرفي خود به مردم‌شان ارائه كنند، اين است كه به آن‌ها بگويند ما از آن طرف اين مسأله‌ي صلح را پيش برده‌ايم. يعني اسراييلي‌ها و فلسطيني‌ها به توافقي حداقل دست پيدا كرده‌اند.»
تبليغات جنگي و تجهيزات جنگي
صنايع نظامي در اقتصاد آمريكا وزنه سنگيني است. كارشناسان به ركود اقتصاد آمريكا اشاره مي‌كنند و نياز اين كشور به فروش تجهيزات نظامي. آمريكا وعده فروش جنگنده هاي اف− ۳۵ را در آينده به ساير كشورهاي متحد خود نيز داده است.
و دولت ايران به گفته كامران متين با مسأله‌ي بحران مشروعيت روبروست «و نفس اشاعه دادن يك حالت رواني جنگي در ايران مهم است، از نظر اين كه سياست‌هاي داخلي دولت كمتر مدنظر قرار گيرد. مسأله‌ي اقتصادي به حاشيه رانده مي‌شود و دست نظامي‌ها بالاتر خواهد بود در اداره‌ي امور كشور.»
به نظر كارشناسان فروش ۶۰ ميليارد دلار تجهيزات نظامي از سوي آمريكا به عربستان سعودي كه شامل جنگندههاي اف ۱۵و نوسازي جنگندههاي اف ۱۵ كنوني عربستان مي‌شود، توازن قواي نظامي منطقه را تغيير مي‌دهد. اين تغيير توازن در چارچوب سياست‌هاي آمريكا در منطقه و درجه نخست به زيان ايران ارزيابي مي‌شود. سياستي كه هدف آن تقويت توان نظامي اعراب و در راس آن عربستان در برابر ايران است. اما از سوي ديگر گفته مي‌شود اسرائيل نيز نگران تجهيز بيش از حد عربستان سعودي است. تحليل‌گران مي‌گويند تحويل جنگندههاي استراتژيك اف۳۵ به اسرائيل اقدامي براي رفع نگراني‌هاي تل‌آويو از قرارداد نظامي جديد آمريكا با رياض است.
برتري اسرائيل در برابر ايران
آمريكا با تحويل جنگندههاي اف ۳۵ به اسرائيل و قرارداد هنگفت فروش سلاح به عربستان سعودي چتر حمايتي خود را براي متحدانش در خاورميانه گسترش مي‌دهد. ايران به شدت منزوي است و كارشناسان مي‌گويند در صورت يك خطر جدي عليه ايران، حتي متحديني نظير سوريه هم خود را كنار خواهند كشيد. خودداري روسيه از فروش موشك‌هاي زمين به هواي اس۳۰۰ نيز براي ايران از نظر نظامي ضربه سختي است و به لحاظ سياسي ضربه‌‌‌‌‌اي سخت‌تر.
كارشناسان مي‌گويند سروصداي ايران درباره توان نظامي‌اش ممكن است تنها كشورهاي ضعيف‌تر منطقه را بترساند. كامران متين، استاد روابط بين‌الملل دانشگاه ساسكس در بريتانيا ميگويد، مانورهاي نظامي ايران عرض‌اندام در برابر كشورهاي عرب منطقه به‌خصوص حاشيه‌ي خليج است. زيرا آن‌ها خيلي آسيب‌پذيرتر از مثلاً نيروهاي نظامي آمريكا، در يك جنگ متعارف هستند:
«اين سلاح‌هايي كه ايران دارد، به نظر من در يك جنگ احتمالي متعارف تاثير چنداني نخواهد داشت و مهم‌تر اين كه معمولاً كشورهايي كه به‌طور جدي در نظر دارند از سلاح‌هاي نظامي‌شان استفاده كنند، آن‌ها را خيلي به نمايش نمي‌گذارند. حداقل از آن‌ها صحبت نمي‌كنند. به همين خاطر نفس اين كه هر دو طرف مدام از حمله صحبت مي‌كنند، نشان‌گر اين است كه حداقل حمله در آتيه نزديك مدنظر نيست. هر وقت اين تبليغات فروكش كرد، آدم بايد بيشتر مشكوك شود كه شايد حملهاي صورت گيرد.»
كامران متين معقتد است توازن قوا قبل از اين هم از لحاظ سلاح‌هاي متعارف به نفع ايران نبوده است: «علي‌رغم تبليغات وسيعي كه ايران مي‌كند، سيستم دفاعي ايران و نيروهاي مسلح آن به يكسري سلاح‌هاي خيلي قديمي و فرسوده مجهز هستند كه در جنگ‌هاي متعارف به نظر من كاربرد چنداني در مقابل مثلاً نيروي نظامي آمريكا يا اسراييل نخواهد داشت. ولي خب در سطح منطقه در مورد كشورهاي كوچكتر اين نيروي نظامي ايران حتماً جدي گرفته مي‌شود.»
فروش اف ۳۵ به اسرائيل با چند هدف
به نظر كامران متين فروش اين جنگنده‌ها در مقطع فعلي بيشتر اعمال فشار بر ايران از طريق جنگ رواني را دنبال مي‌كند.
«اگر قرار باشد حملهاي صورت گيرد، چه از طرف خود آمريكا، يا چه از طرف اسراييل كه حتما حمايت آمريكا را به دنبال خواهد داشت، يك سناريو اين خواهد بود كه مثلاً درگيريي در لبنان پيش بيايد كه الان اتفاقاً بحث در مورد آن زياد است، به‌خصوص كه ظاهرا در مرزهاي شمالي اسراييل تحركات نظامي اسراييل خيلي زياد شده است. در حالتي كه فرضاً اسراييل به حزب‌اله حمله كند تا آن پروژه‌اي را تمام كند كه در سال ۲۰۰۶ تمام نشد، به احتمال زياد پاي ايران و سوريه به ميان كشيده خواهد شد. در آن حالت است كه توجيه بين‌المللي حمله‌ي مثلاً آمريكا به ايران خيلي امكان‌پذيرتر است.»
او ميگويد يك سناريوي ديگر هم محتمل است: دادن امتياز به اسرائيل براي پيشبرد مذاكرات صلح!
«تاكنون دولت اسراييل در اين مورد خيلي رويكرد مثبتي نداشته و علي‌رغم امتيازات زيادي كه ظاهراً آمريكا حاضر بود به دولت اسراييل دهد، اسرائيل حاضر نشده است خانه‌سازي را در مناطق اشغالي متوقف كند. به نظر من فروش اين جنگنده‌ها كه دولت اسراييل مدت طولاني خواهانش بوده، بخشاً برمي‌گردد به اين امتيازدهي كه آمريكا در قبال پيشبرد مسأله‌ي صلح در خاورميانه مي‌خواهد به اسراييل دهد.»
به نظر كامران متين، صلح خاورميانه پيش‌درآمد هر گونه اقدام احتمالي آمريكا عليه ايران است. آمريكا نيازمند حمايت ضمني دولت‌هاي عربي است و دولت‌هاي عربي هم در قبال آن پيشرفت مسأله‌ي صلح را از ايالت متحده درخواست مي‌كنند.
«تاريخ حداقل ۱۵ سال اخير نشان داده است كه هر وقت جنگ عمده‌اي در خليج فارس يا در منطقه‌ي خاورميانه رخ داده، قبل از آن يك پروسه صلح احياء شده است. در سال ۹۱ همين طور بود، در سال ۲۰۰۳ همين طور بود و الان هم به نظر من بخشاً به اين برمي‌گردد كه كشورهاي عربي‌ـ اسلامي طبعاً نمي‌توانند مردم خودشان را در رابطه با حمله‌ي كشور غربي يا غيرمسلمان به يك كشور مسلمان قانع كنند، و حداقل بهانه‌اي كه اين دولت‌ها مي‌توانند در بي‌طرفي خود به مردم‌شان ارائه كنند، اين است كه به آن‌ها بگويند ما از آن طرف اين مسأله‌ي صلح را پيش برده‌ايم. يعني اسراييلي‌ها و فلسطيني‌ها به توافقي حداقل دست پيدا كرده‌اند.»
تبليغات جنگي و تجهيزات جنگي
صنايع نظامي در اقتصاد آمريكا وزنه سنگيني است. كارشناسان به ركود اقتصاد آمريكا اشاره مي‌كنند و نياز اين كشور به فروش تجهيزات نظامي. آمريكا وعده فروش جنگنده هاي اف− ۳۵ را در آينده به ساير كشورهاي متحد خود نيز داده است.
و دولت ايران به گفته كامران متين با مسأله‌ي بحران مشروعيت روبروست «و نفس اشاعه دادن يك حالت رواني جنگي در ايران مهم است، از نظر اين كه سياست‌هاي داخلي دولت كمتر مدنظر قرار گيرد. مسأله‌ي اقتصادي به حاشيه رانده مي‌شود و دست نظامي‌ها بالاتر خواهد بود در اداره‌ي امور كشور.»
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر