كدام سريعتر: ساعت اتمي يا سياسي؟

با آغاز درگيري هاي پس از انتخابات رياست جمهوري در ايران سوالي كه در واشنگتن و ساير پايتختهاي بزرگ دنيا مطرح مي شد اين بود كه تا كي اين ناآرامي ها بطول خواهد انجاميد؟ حكومت با چه سرعتي اين تظاهرات را خاموش مي كند؟ چند روز يا چند هفته؟

^{اما هفت ماه بعد به تدريج سوالات ديگري پديدار شده است: چقدر اين ناآرامي ها طول خواهد كشيد تا حكومت ايران دستخوش تغييراتي اساسي شود؟ تا كي حكومت توان سركوب ناراضيان را دارد؟}

^{تدوام و تشديد اين نارضايتي ها موجب حيرت بسياري از ناظران تحولات ايران شده است. حوادث چند هفته گذشته و بويژه درگيري هاي خونين عاشورا نقطه عطف اين تجديد نظر بود. انتشار تصاوير نبرد تظاهركنندگان خشمگين با نيروهاي امنيتي و انتظامي در صدر رسانه هاي جهان اين تلقي را ناگهان براي بسياري از تحليلگران و سياستمداران پيش آورده كه شايد "لحظه ديوار برلين ايران" فرا رسيده است.}

^{دولت آمريكا كه مصمم بود صرفنظر از نتيجه انتخابات با ايران رو در رو مذاكره كند، در ابتدا از تاثيراتي كه اين ناآرامي ها ممكن بود در كندكردن روند تصميم گيري ها تهران بگذارد چندان خشنود بنظر نمي رسيد.}

^{باراك اوباما پس از چند روز سردرگمي و سكوت سرانجام محتاطانه گفت فرق چنداني بين محمود احمدي نژاد و مير حسين موسوي نيست. نگراني كاخ سفيد اين بود كه هر گونه اظهار نظر در مورد مسائل داخلي ايران بر روي سرنوشت مذاكرات اتمي كه در صدر اولويتهاي آمريكا قرار داشت تاثيري منفي بگذارد.}

^{ديدگاه آمريكا و برخي ديگر از كشورهاي غربي همواره اين بود كه ايران با سرعت به سمت توانايي هسته اي در پيش است و نمي توان به تحولات سياسي اين كشور كه ممكن است روزي به دمكراسي بيانجامد دل خوش كرد. به بيان ديگر ساعت اتمي با سرعتي بيشتر از ساعت سياسي در حركت است.}

^{اما با ادامه و تشديد ناآرامي ها در ايران نه فقط كشورهاي غربي بلكه مطابق برخي گزارشهاي منتشر شده حتي كشورهايي همچون چين نيز چنين مي انديشند كه ساعت سياسي هم آنقدر كه گمان رفت آهسته حركت نمي كند.}

^{از طرف ديگر ساعت اتمي هم كه گفته مي شد با سرعت در حركت است و زمان چنداني به دستيابي ايران به توانايي هسته اي نمانده به تدريج زير سوال رفته است.}

^{گزارش هايي كه طي چند هفته اخير منتشر شده حاكي از اين است كه برخي سياستمداران غربي و حتي اسرائيلي معتقدند كه عمليات پيچيده اطلاعاتي اين كشورها توانسته صدمات زيادي به پروژه هاي اتمي ايران بزند. روزنامه نيويورك تايمز روز گذشته به نقل از چند "استراتژيست" دولت آمريكا نوشت افشاي تاسيسات غني سازي قم "بهترين شانس" ايران براي توليد مخفيانه اورانيم مورد نياز سلاح اتمي را از بين برد و ايران "احتمالا دو تا سه سال" تا توانايي اتمي فاصله دارد.}

^{علاوه بر اين گفته مي شود فروش دستگاه هاي تقلبي به ايران موجب از كار افتادن تعداد زيادي از سانتريفوژهاي تاسيسات اتمي نطنز شده و تلاش هايي نيز براي اختلال در سيستم هاي كامپيوتري و الكترونيكي برنامه هاي هسته اي ايران در جريان است.}

^{بسياري از تحليلگران غربي از يكسو با اطمينان بيشتري نسبت به نظامي بودن برنامه هاي اتمي ايران صحبت مي كنند اما از سوي ديگر معتقدند سرعت اين برنامه ها به ميزان قابل توجهي كاهش يافته است.}

^{در موازنه جديدي كه بين تحولات سياسي ايران و برنامه هاي اتمي اين كشور بوجود آمده موضوع تحريمها جايگاه خاصي پيدا مي كند. اخبار منتشر شده حكايت از اين دارد كه حتي برخي مقام هاي اسرائيلي نيز كه نسبت به خطر "قريب الوقوع" ايران اتمي هشدار مي دهند بطور خصوصي اظهار اميدواري مي كنند با توجه به شرايط داخلي ايران تحريم هاي بيشتر و هدفمندتر بتواند تغييري در محاسبات اتمي دولتمردان اين كشور در كوتاه مدت پديد آورد. هيلاري كلينتون وزير خارجه آمريكا نيز روز دوشنبه گفت سپاه پاسداران هدف تحريم هاي بعدي خواهد بود.}

^{مطابق اين تحليلها سپاه به دليل "مشغول بودن به سركوب تظاهركنندگان" از پيگيري برنامه هاي اتمي بازمانده و اگر با تحريم هاي بيشتري مواجه شود ممكن است ساعت اتمي كند تر و ساعت سياسي تندتر هم بشود.}

^{اين ديدگاه ها صرفنظر از درجه صحت آن البته يك نفع ديگري هم دارد: براي دولت اوباما كه ضرب الاجل يكساله اش به تهران به پايان رسيده و از سوي ديگر راه حل نظامي و ديپلماتيك چنداني براي مقابله با برنامه هاي اتمي ايران ندارد قدري آرامش و اطمينان خاطر در افكار عمومي شايد بتواند از فشار رقباي جمهوريخواه بكاهد.}